Het resultaat van uitgebreid onderzoek naar het motiveren van uitspraken op hoger beroepen in het vreemdelingenrecht is er! In dit mooie en kritische rapport zijn de ervaringen te vinden met ongemotiveerde (artikel 91 lid 2 Vw) uitspraken in het vreemdelingenrecht en worden voorstellen gedaan ter verbetering. Dit rapport, dat op verzoek van de Raad van State is opgesteld door onafhankelijke onderzoekers van Universiteit Groningen (met dank aan Bert Marseille, Viola Bex en Marc Wever!), volgt uit onderzoek en vele interviews, niet alleen met advocaten in het vreemdelingenrecht, maar ook met IND medewerkers, medewerkers van de rechtbank (rechters en griffiers) en medewerkers van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (staatsraden en juristen). Zie ook het nieuwsbericht op de website van de Raad van State hierover,

Een aantal belangrijke citaten uit de conclusies: “Van de hoger beroepen die waren ingesteld door vreemdelingen en die ongegrond werden verklaard, werd slechts in 2% van de gevallen afgezien van toepassing van artikel 91 lid 2 Vw 2000” – dus 98% van die beroepen werden geheel of voor het grootste deel zonder motivering afgedaan -. “In combinatie met het gegeven dat minder dan 2% van de hoger beroepen in vreemdelingenzaken op een zitting wordt behandeld, ontbreken bij de vreemdelingrechtelijke procedures bij de Afdeling doorgaans twee wezenskenmerken van rechtspraak: een behandeling van de zaak op de zitting en een gemotiveerde uitspraak.”

Uit dit rapport blijkt verder dat niet alleen advocaten, maar ook respondenten bij de IND en de rechtbanken het in overgrote meerderheid (zeer) eens zijn met de stelling dat de toepassing van artikel 91 lid 2 Vw geen recht doet aan de grote belangen en fundamentele rechten die voor een vreemdeling in het geding zijn.

De samengevatte hoofdconclusie is dat “door bijna zonder uitzondering gebruik te maken van de bevoegdheid om bij een ongegrond beroep af te zien van het motiveren van haar uitspraak, de Afdeling als hogerberoepsrechter in vreemdelingenzaken haar taak als appelrechter op onvoldoende overtuigende gronden uiterst beperkt heeft ingevuld.”

Positieve aandacht verdient de verandering die nu bij de Afdeling is ingezet tot vaker (iets) meer motiveren en hopelijk mede op basis van dit rapport en de gesprekken die nog zullen volgen, verder met vaker en uitgebreid(er) motiveren wordt voortgezet.